کاوش موضوع اقتصاد نهادگرا

اقتصاد نهادگرایی (انگلیسی: Institutional economics) شاخه‌ای از اقتصاد است که نقش نهادها و روند تکامل فرهنگی-اجتماعی جوامع را در شکل‌گیری رفتار اقتصادی، مورد تأکید قرار می‌دهد. تورستاین وبلن (Thorstein Veblen) با انتقاد از تئوری‌های اقتصادی ایستا که بیشتر مرسوم بودند، بنیان‌های اولیهٔ دیدگاه نهادگرایی را بنا نهاد. از نگاه وبلن، نهادها نحوهٔ استفاده از تکنولوژی را تعیین می‌کنند. از این رو، بین نهادهای «سودمند» (Instrumental) و نهادهای «تشریفاتی» (Ceremonial) تفاوت قائل شد. این تفاوت به «دیکوتومی وبلن» مشهور شد و تمرکز اصلی اقتصاد نهادگرایی واقع گردید. اقتصاد نهادگرایی بر مطالعهٔ وسیع‌تر نهادها تأکید دارد و بازارها را نتیجهٔ روابط درونی پیچیده، میان نهادهای گوناگون می‌داند؛ برای مثال، افراد، بنگاه‌ها، دولت‌ها، و هنجارهای اجتماعی نهاد به حساب می‌آیند. این نگاه اقتصاد نهادگرایی همچنان به عنوان یک رویکرد دگراندیشانه، پیشتاز باقی مانده است. نهادگرایی «سنتی» مخالف ساده‌سازی نهادها به سلیقه، تکنولوژی، یا ماهیت است (به مغالطهٔ ماهیت‌گرایانه نگاه کنید). سلایق (در کنار انتظارات از آینده، عادت‌ها، و انگیزه‌ها) نه تنها ماهیت نهادها را تعیین نمی‌کنند، بلکه توسط نهادها شکل می‌گیرند و برایشان محدودیت تعیین می‌شود. اگر مردم به‌طور مداوم در نهادها زندگی و کار کنند، نگاهشان به دنیا توسط همان نهادها تعیین می‌شود. اساسا نهادگرایی سنتی (و همچنین نقطهٔ مقابل امروزی آن، اقتصاد سیاسی نهادگرایانه) بر دو چیز تأکید دارد: بنیان‌های قانونی در هر اقتصاد و روندهای تکاملی، عادت‌شده، یا ارادی که موجب شکل‌گیری نهادها یا تغییر آن‌ها می‌شوند. اقتصاد نهادگرایی به جای آن که سلایق پایدار، عقلانیت، و تعادل را به عنوان فرض بپذیرد، توجهش را معطوف یادگیری، عقلانیت محدود، و تکامل فرهنگی-اجتماعی می‌کند. در نیمهٔ نخست قرن بیستم، نهادگرایی یکی از بخش‌های اصلی مطالعات اقتصادی در آمریکا بود و مورد توجه اقتصاددانان مشهوری همچون تورستاین وبلن (Thorstein Veblen)، وزلی میشل (Wesley Mitchell)، و جان کامونز (John R. Commons) قرار داشت. برخی نهادگرایان، کارل مارکس را نیز متعلق به نگاه نهادگرایانه می‌دانند زیرا وی نظام سرمایه‌داری را یک سیستم اجتماعی حاصل از جبر تاریخی توصیف کرد. دیگر نهادگرایان با توصیف مارکس از سرمایه‌داری مخالفند و با وجودی که برخی ویژگی‌های اصلی سرمایه‌داری (مثل بازارها، پول، یا مالکیت خصوصی) را در حال تکامل در نظر می‌گیرند، اما دلیل به وجود آمدنشان را اعمال ارادی افراد می‌دانند. یکی از گونه‌های نهادگرایی، اقتصاد نهادگرایی جدید نام دارد که از اواخر قرن بیستم پدید آمد و پیشرفت‌های اخیر اقتصاد نئوکلاسیک را با نهادگرایی ادغام کرد. از زمان انتشار کتاب بنیان‌های حقوقی سرمایه‌داری در سال ۱۹۲۴ توسط جان کامونز، حقوق و اقتصاد به یکی از موضوعات عمدهٔ اقتصادی تبدیل شد. از آن زمان تاکنون، اختلاف نظرهای زیادی دربارهٔ نقش قانون (به عنوان یک نهاد رسمی) در رشد اقتصادی وجود داشته است. اقتصاد رفتاری نیز یکی دیگر از ویژگی‌های متمایز اقتصاد نهادگرایی است که اساس آن را یافته‌های روان‌شناسی و علوم شناختی تشکیل می‌دهند (به جای فروض خام دربارهٔ رفتار اقتصادی افراد).... بیشتر در ویکی پدیا